کتاب مطالعات اجتماعی ششم دبستان چند سالی است که بدون کم و زیاد کردن مطالبی در بین دانش‌ آموزان سراسر کشور توزیع و تدریس می‌شود.
در این تحقیق کتاب‌های منتشرشده در سال‌های ۱۳۹۳-۹۴-۹۵ بررسی شدند.
نکته نگران‌کننده این است که این کتب نه‌تنها همه استان‌‌ها و اقوام را به یک اندازه معرفی نکرده بلکه برخی استان‌ها را خیلی بیشتر و برخی را کلاً نادیده گرفته است.
به‌عنوان مثال؛ در متن کتاب مطالعات اجتماعی ششم دبستان؛ ۳۶ مرتبه نام اصفهان آورده شده در حالی که حتی یک بار هم نام لرستان ذکر نشده است!
در نقشه‌های کتاب نیز ۹ بار نام اصفهان آمده و لرستان ۴ مرتبه؛ از ۱۲ فصل کتاب، فصل ششم کتاب تماماً به اصفهان اختصاص دارد. صفحه ۵۷ به نام سفری به اصفهان آمده است که:
… آیا تا کنون به اصفهان سفر کرده‌اید؟ اگر آری؛ چه خاطره‌ای از سفر به این شهر دارید؟
آیا می‌‌دانید هر ساله هزاران نفر از مردم کشور در بهترین روزهای تعطیلات خود به این شهر سفر می‌کنند؟ و …
به‌جز نقشه شهر و معرفی همه‌جانبه، حتی در فعالیت‌های کلاسی درس به‌نوعی از اصفهان تعریف و برای آن تبلیغ‌شده به نحوی که فراموش می‌شود این کتاب برای همه بچه‌های ایران است و سهم همه تقریباً باید یکسان باشد!
انتشار کتاب واحد برای همه کشور می‌طلبد که به‌طور یک‌سویه استانی را خیلی پررنگ و برخی استان‌ها را کلاً نادیده نگرفت. بهتر نبود گروه تألیف کتب درسی، یک درس را به عنوان درس آزاد همچون فارسی قرار دهند که هر استان فرهنگ، تاریخ، هنر و … خودش را معرفی کند یا همه استان‌ها را به یک اندازه معرفی کرد؟

اما نکاتی دیگر در مورد کتاب درسی مطالعات اجتماعی ششم دبستان:
۱_ روی جلد کتاب تصاویری از برخی مشاغل، اقوام و ابنیه تاریخی آورده شده اما از لرستان و قوم لر خبری نیست. حتی به‌اندازه تصویر خودروی ساخت امریکا!
۲- صفحه ۲۸-۲۹ کتاب درس ششم در نقشه پراکندگی کشت گندم و برنج را نشان داده که کشت محصول برنج در لرستان ذکر نشده در حالی که استان‌های کویری لحاظ شده و می‌دانیم از نظر کمی و کیفی به پای برنج لرستان نمی‌رسند!
۳- در صفحه ۳۸ کتاب از درس هفتم با نام طلای سیاه به استان‌های غربی و جنوب غربی که دارای ذخایر نفت و گاز هستند اشاره‌شده که نامی از لرستان نمی‌بینیم (با وجود کشف میادین عظیم نفتی طی سال‌های اخیر).
۴- فصل هشتم صفحه ۷۸ درس پانزدهم با عنوان انواع لباس که به‌رغم ۶ تصویر مجزا از لباس اقوام مختلف اثری از لباس قوم لر نیست! آیا لباس زن و مرد لر از نظر تاریخی، فرهنگی، زیبایی و اصالت جایی در بین این تصاویر ندارد؟ مگر نه این که چندی پیش لباس لری در یکی از نمایشگاه‌های بین‌المللی به عنوان زیباترین لباس محلی انتخاب شد.
۵- شاهکار نویسندگان کتاب مربوط می‌شود به فصل دوازدهم، صفحه ۱۱۶ درس ۲۳ با عنوان آزادی خرمشهر که در نقشه حملات هوایی، از لرستان اسمی آورده نشده و اصلاً لرستان در نقشه موجود نیست، اما فلش حملات هوایی به غیر شهرهای مرزی، اصفهان و تبریز و تهران را هم نشانه رفته است! پس دومین استان خسارت دیده از جنگ تحمیلی و این همه شهید و جانباز در حین سال‌های جنگ را چه می‌شود؟ آیا شرکت نفت خرم‌آباد، کارخانه سیمان دورود، مدارس بروجرد و دیگر نقاط لرستان چندین مرتبه بمباران نشدند؟
آیا هنگامی که بودجه‌های عمرانی کشور به بهانه ناامنی استان‌هایی چون لرستان در سال‌های جنگ به کلان‌شهرهایی چون اصفهان سرازیر می‌شد مردم مظلوم لرستان مخالفتی کردند که حالا در نقشه‌های درسی مربوط به آن روزها حتی اشاره‌ای به بمبارانش هم نشده است؟
حال که بحث جذب گردشگر مطرح است گویا کتاب درسی بیشتر مسوول تخریب و کوچک شمردن لرستان و قوم لر شده و از سویی دیگر شبیه نقشه‌های گردشگری ایام عید نوروز، البته برای برخی استان‌ها هدفی جز کسب درآمد ندارد!

شاید مسوولین استانی چون اصفهان بیشتر از مسوولین وزارتخانه باید ممنون نویسندگان کتاب باشند و طبیعتاً حق‌التألیفی که از اصفهان می‌گیرند شاید بیشتر از آموزش‌وپرورش باشد!
۶ – در کاربرگ انتهای کتاب به غذاهای محلی اشاره شده که در آنجا نیز به غذاهای لرستان و قوم لر اعتنایی نشده است.
۷- در کاربرگ شماره ۸ کتاب به محصولات کشاورزی اشاره شده که محصولاتی چون خرما، پسته و مرکبات را در نقشه مشخص می‌شوند و با وجود ذکر نام ۱۷ استان، باز هم نام لرستان آورده نشده است. می‌شد از دیگر محصولات کشاورزی هم به بهانه نام بردن همه استان‌ها استفاده می‌کردند.
امیدوارم روزی لرستان در حد نام، تاریخ و فرهنگش دیده شود و شاهد این بی‌عدالتی‌ها در ابعاد مختلف نباشیم.
کاش به‌جای حساسیت‌های سیاسی و قومیتی، همتباران لر در آموزش و پرورش به بررسی دقیق‌تر کتب درسی و مطالبه حق‌وحقوق دیار خود باشند چرا که موارد مشابه‌ای در کتب دیگر هم مشهود است!